Vlasti su godinu dana prolongirale ranije dato obećenje da će riješiti problem i obezbijediti izradu projektne dokumentacije i sredstva za uklanjanje otpada. Međutim, devet mjeseci se nije gotovo ništa radilo na tom planu… “U saradnji sa vlastima nastojimo da obezbijedimo podatke kolike su vrijednosti azot-dioksida, benzena, toluena, acroleina i hlorovodonika, zagađujućih materija koje su nakon prošlogodišnjeg izbijanja požara prelazile dozvoljene vrijednosti 200, a neke čak i 500 puta, zbog čega je u ovoj MZ i dijelu naše opštine bilo proglašeno i vanredno stanje” – kažu aktivisti NGG “STOP gudronu u Modriči”.
Građani mjesne zajednice Modriča 5, a i okolnih naselja u opštini Modriča, očekuju da će se u ovom mjesecu, odnosno do kraja godine, napokon ozbiljno pristupiti rješavanju pitanja odlagališta opasnog otpada “gudronska jama”. Da će formirana radna grupa Vlade RS, u kojoj su i predstavnici opšine Modriča, iznijeti plan na koji način će biti uklonjen otpad i sanirano odlagalište.
Vlasti su godinu dana prolongirale ranije dato obećenje da će riješiti problem i obezbijediti izradu projektne dokumentacije i sredstva za uklanjanje otpada. Međutim, devet mjeseci se nije gotovo ništa radilo na tom planu.
Da će nakon biti sačinjen projekat uklanjanja otpada “gudrona”, sa sanacijom odlagališta u njihovoj mjesnoj zajednici, očekuju i aktivisti neformalne grupe građana “STOP gudronu u Modriči”, koji su se silom prilika organizovali, nakon što je problem eskalirao 14.08.2024. godine izbijanjem ekološkog incidenta u kojem je požar zahvatio “gudronsku jamu”.
Svojim aktivnostima ova je grupa nastojala da problem „gudronske jame“ postane dežurna i svakodnevna tema. Podršku su dobili i od lokalnih vlasti, pa je napokon to pitanje uvršteno i u “dnevni red” nadležnih u Vladi Republike Srpske.
Naime, prilkom posjete delegacije Vlade RS Modriči 30.09.2025. godine, ministar za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske Bojan Vipotnik je načelnika opštine Jovicu Radulovića, a time i mještane MZ Modriča 5, obavijestio da se u saradnji sa UNDP-om provodi projekat uzimanja uzoraka “gudronske jame”.
„Obaviješteni smo da je ministar Vipotnik odredio okvirni rok od tri do četiri mjeseca do kada će biti poznati modalitet i faze u rješavanju problema u cilju uklanjanja gudrona. Precizirao je da stručnu analizu rade Institut za građevinarstvo iz Banja Luke u saradnji sa ekspertima sa Prirodno matematičkog i Tehnološkog fakulteta Univerziteta u Banja Luci. I dalje smo stava da ministarstvo na čijem je čelu Vipotnik nikako nije moglo da u maju ove godine ponovo produži ekološku dozvolu Rafineriji ulja. Iako smo u odgovoru, koji smo dobili na naš upit, od njega dobili uvjeravanja da u produžetku dozvole nisu investitora oslobodili obaveze uklanjanja lagune kiselog gudrona” – informacije su od aktivista NGG.
Aktivisti smatraju da nije opravdano što vlasti na nivou entiteta prihvataju pravdanje novih vlasnika Rafinerije ulja da nisu odgovorni za postojanje “gudronske jame”, procjenjene količine 20 do 25 hiljada tona, pa im je Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS dozvolu izdatu 2010. godine, produženu 2015. i 2020., produžilo još na 5 godina.
Da bi sadašnji vlasnik Rafinerije mogao učestvovati u uklanjanju “gudrona”, više je nego sigurno da nije u mogućnosti, smatraju aktivisti, a iako se ne izjašnjavaju o toj obavezi i mogućnosti, u to zasigurno sumnjaju i u Vladi RS. Naime, sve se više spekuliše u javnosti da bi trenutni problemi u kojima se nalazi Naftna industrija Srbije, mogli u sličnu situaciju dovesti i Rafineriju ulja u Modriči i Rafineriju nafte u Brodu. Jer su, sa lancem benzinskih pumpi privatizirani 2007., kada ih je kupila ruska firma “Neftegazinkor”, kćerka firma kompanije “Zarubežnjeft”, a da bi upravljala poslom u BiH i poslovali po važećim zakonima u BiH, Rusi su osnovali firmu “Optima”.
Informacije iz modričke rafinerije, do kojih su došli aktivisti, su da se u njoj u kontinuitetu smanjuje broj radnika, konstantno su iz godine u godinu milionski gubici u poslovanju, gase se i proizvodni pogoni. Slična je situacija i u Rafineriji u Brodu, ako ne i gora, pa su među radnicima komentari da bi se situacija sa NIS-om u Srbiji mogla “iskopirati” i na Optimu u BiH.
“Pratimo situaciju i u sadašnjim okolnostima bi se zadovoljili da vlasti donesu konkretan i obavezujući plan sa rokovima za uklanjanje “gudrona” i sanaciju odlagališta. Nadamo se da se taj dan bliži i da ćemo moći odahnuti. Iako trenutno ne prijeti opasnost od požara, kao u ljeto prošle godine, u saradnji sa vlastima nastojimo da obezbijedimo podatke kolike su vrijednosti azot-dioksida, benzena, toluena, acroleina i hlorovodonika. Zagađujućih materija koje su nakon prošlogodišnjeg izbijanja požara prelazile dozvoljene vrijednosti 200, a neke čak i 500 puta, zbog čega je u ovoj MZ i dijelu naše opštine bilo proglašeno i vanredno stanje” – kažu aktivisti NGG “STOP gudronu u Modriči”.
(Lj.Đ., Odgovorno)
