„ReStart Srpska“ je problem zloupotrebe instituta „vršilac dužnosti“ prepoznala ne kao izuzetak od pravila, nego kao ozbiljnu sistemsku anomaliju, koju vlast smišljeno održava, odbijajući da izvrši zakonske izmjene koje bi otklonile postojeće rupe u zakonu. Stoga, u okviru projekta „Podrška građanima u borbi protiv korupcije“ provodi kampanju „V.D. Republika“.
„Vršilac dužnosti koji se imenuje ne može biti protivzakonito imenovan, zato se imenuje kao vršilac dužnosti.“ doslovce na ovaj način Zakon tumači premijer Republike Srpske Radovan Višković.
On je odgavarajući na pitanje portala „Direkt“ potvrdio da je Vlada RS tri puta imenovala za VD direktora Opšte bolnice u Trebinju Nedeljka Lambetu, kao i da imenovani nije ispunjavao uslove.
Lambeta se našao na meti kritika jer je, kao prvi čovjek Bolnice Trebinje, učestvovao u aferi “Kiseonik”, kada je nabavljao tehnički umjesto medicinskog kiseonika. Dodatno, on nije znao da navede tačne nazive fakulteta koje je završio, pa se spekulisalo da nema potrebne kvalifikacije za tu odgovornu funkciju.
„Ako ne ispunjava zakonom predviđene uslove, zato i nije mogao biti imenovan za direktora nego kao vršioca dužnosti“, još jednom je “briljirao” Višković.
To je valjda objašnjenje i zašto je, početkom ovog mjeseca, Kostadin Vasić, kao bezbjednjak sa diplomom privatnog fakulteta, imenovan za vršioca dužnosti direktora Instituta za javno zdravstvo RS. “I to u sred pandemije”, kako su naglasili na N1.
„ReStart Srpska“ je ovaj problem prepoznala ne kao izuzetke od pravila, nego kao ozbiljnu sistemsku anomaliju, koju vlast smišljeno održava, odbijajući da izvrši zakonske izmjene koje bi otklonile postojeće rupe u zakonu. Stoga, u okviru projekta „Podrška građanima u borbi protiv korupcije“ provodi kampanju „V.D. Republika“.
Iz ovog udruženja građana pojašnjavaju da je funkcija VD direktora u institucionalnoj praksi zamišljena kao prelazno rješenje u slučajevima da izabrani direktor iz raznih razloga nije u mogućnosti da obavlja svoju funkciju, ili je iz određenih razloga smijenjen sa funkcije koju je do tada obavljao. Smatraju da ovo prelazno rješenje nije u dovoljnoj mjeri regulisano normativnim okvirom u Republici Srpskoj. Nekoliko zakona se bavi načinom izbora i imenovanja VD direktora, a za sve njih je zanimljivo da ostavljaju mnogo prostora za razne vrste manipulacija, uključujući i korupciju.
„Tako, na primjer, imamo situaciju da su u pojedinim javnim preduzećima v.d. direktori na toj funkciji i po nekoliko godina. Osnovni razlog zašto vlast u Republici Srpskoj ne želi da ovu oblast uredi leži u činjenici da je način za otpuštanje v.d. direktora mnogo lakši nego da se radi o redovno izabranom direktoru. Na čelu velikog broja javnih preduzeća i institucija (agencija i fondova) u RS nalaze se “vršioci dužnosti”, koji se na te pozicije najčešće imenuju u skladu sa dogovorom unutar vladajuće koalicije i, uglavnom, bez sprovođenja definisanih zakonskih procedura. U kojoj mjeri se to koristi, dovoljno je navesti da je RS u jednom trenutku imala v.d. direktora Poreske uprave, Pošta Srpske, Šuma Srpske, Puteva Srpske, Elektroprivede i još nekih preduzeća od posebnog javnog interesa“, navode iz „ReStarta“.
Ovu temu komentarisao je i Momir Dejanović, predsjednik Centra za humanu politiku, koji smatra da se premijera Viškovića “mnogo i ne pita i o većini stvari iz nadleznosti Vlade, uključujući i pitanje imenovanja v.d. direktora, jer o tome uglavnom odlučuje njegov stranački šef, srpski član predsjedništva BiH Milorad Dodik”.
“Masovno imenovanje v.d. direktora moze biti i partijski politika da bi se imenovani držali pod kontrolom i lakše bili smenjivi ako postanu neposlušni ili iz drugog razloga. Jednostavno rečeno, bezakonje, neodgovornost i bahatost”, komentar je Dejanovića za portal Antikorupcija.info.
A Stefan Blagić, iz ReStarta bio je još eksplicitniji, u vezi načina na koji se postavljaju VD direktori, konkretno pomenuti Vasić: “Koalicioni dogovor koji nije u skladu sa zakonom. Koji je za zatvora!”
Izvor: Antikorupcija.ba