“Izgleda da je našim zvaničnicima najvažnije mogu li se oni gdje “ugraditi” u tim poslovima istraživanja i korišćenja naših prirodnih resursa, a bez ikakve su brige o očuvanju prirode ili o tome šta građani na terenu gdje se odvijaju ti radovi misle i kažu. Samo isključivanje potrebne saglasnosti lokalnih zajednica u davanju saglasnosti za geološka istraživanja, u novom Zakonu o geološkim istraživanjima, dovoljno govori koliko smo u pravu” – jedinstveni su u razmišljanju eko aktivisti iz opština Jezero, Mrkonjić Grad i Šipovo na ovu temu.
Izgleda da sve što poželi kompanija “Lykos Balkans Metals”, posredstvom svoje podružnice “SNK metali” d.o.o. Bijeljina, Ministarstvo energetike i rudarstva RS im ispuni. Pa tako i, ne mareći za prethodno odbijanje predstavnika vlasti opštine Jezero da im daju saglasnost za nastavak istraživanja na planini Sinjakovo, a i žestoka protivljenja eko aktivista, omogućili su bijeljinskoj kompaniji nastavak geoloških istraživanja na ovom prostoru.
U razmaku od samo mjesec dana, Ministarstvo energetike i rudarstva RS je za ovu ruralnu opštinu u dolini Plive donijelo dva rješenja, koja idu u prilog “SNK metali”, kada su u pitanju geološka istraživanja na području Jezera.
Prvo rješenje javnost nije “ni primjetila”, a prema informacijama do kojih je došao naš portal, 09.12.2024. godine rješenjem koje je potpisao ministar Petar Đokić, privrednom društvu “SNK metali” odobreno je izvođenja detaljnih geoloških radova po Projektu detaljnih geoloških istraživanja bakra, željeza i pratećih metalana na istražnom prostoru “Sinjakovo”, a koje osim Jezera obuhvata i područja opština Mrkonjić Grad i Šipovo. Riječ je o odobrenju koje se “naslanja” na rješenje iz novembra 2020. godine, a produženjem roka 30.06.2023. godine se odnosilo i na Izmjenu i dopunu projekta iz maja 2022. godine, kada je rok za izvođenje radova produžen do 30.12.2024.
“Ta vijest nas je zatekla, jer smo bili ubjeđeni da smo dobili bitku sa bahatim investitorima i njihovim pomagačima u Ministarstvu, na čelu sa, po nama, glavnim lobistom “Lykosa”, ministrom Petrom Đokićem, ali smo se prevarili. Uporište zagovornika nastavka istraživanja ostalo je samo u vlastima opštine Mrkonjić Grad, čiji odbornici su na sjednici SO dali saglasnot za produženje istraživanja. Nasuprot njima su odbornici Skupštine opštine Jezero 27.06.2023. i izabrani predstavnici naroda na sjednici SO Šipovo 07.07.2023. odbili zahtjev za produženje saglasnosti, date prije dvije godine od strane Ministarstva energetike i rudarstva RS.” – komentar je eko aktivista koji na području ove tri opštine, koje zahvata planina Sinjakovo, već petu godinu vode bitku za zaustavljanje geoloških istraživanja i očuvanje zdrave životne sredine.
Razlog za optimizam bila je i informacija o odbacivanje zahtjeva “SNK Metali” za izmjenu rješenja o odobravanju detaljnih geoloških istraživanja od 27.04.2023. godine, a taj akt, odnosno zaključak takođe 30.06.2023. godine donio je ministar Đokić, ocijenivši Zahtjev kao “neuredan”. Iako su i tada aktivisti bili sumnjičavi da je to od strane ministra Petra Đokića urađeno samo da se zamagle stvari i mutne radnje kada je u pitanju lobiranje investitora kod lokalnih i vlasti na entitetskom nivou, kada su u pitanju geološka istraživanja.
Da su izgleda bili u pravu, stigla je potvrda, u obliku vijesti koja ih je, kako kažu, šokirala.
“Rješenjem ministarstva “SNK metali” je produžen istražni rok dat 04.03.2022. godine za istraživanje olova, cinka, bakra, barita i pratećih metala na istražnom polju “Jezero”. Produženje je dato na tri godine, počev od 04.03.2025. godine i traje do 04.03.2028. godine. Tako će “Lykos”, sa svojom podružnocom “SNK metali”, bušiti i istraživati punih osam godina” – ne kriju iznenađenje eko aktivisti za servilnost vlasti RS prema investitorima geoloških istraživanja.
Aktivisti kažu da ne mogu da se načude da su vlasti u ovom entitetu, kako stvari stoje, povjerovali tvrdnjama iz kompanije “Lykos Balkans Metals” da su oni u ovaj i projekt na području Ozrena i Čajniča do sada uložili 15 miliona KM. Pritom se pozivaju na zvanične informacije i registre Agencije za posredničke i informatičke usluge (APIF) i Centralne banke BiH.
U kompaniji Lykos Balkan Metals d.o.o. Bijeljina prihod u 2022. godini je bio 990.328 KM. Za tu godinu je iskazan negativni finansijski rezultat, odnosno firma je ostvarila finansijski saldo u minusu od 1.432 KM, dok za 2023. godine nema podataka o ostvarenim prihodima. U vlasništvu je grupacije Lykos Metals (UK) Limited i Lykos Metals Limited, a kompanija je u finansijskom sistemu BiH od osnivanja 30.08.2021. godine. U toj godini kompanija je u BiH ostvarila prihod od 487.722 KM i sa iskazanom sveobuhvatnom finansiskoj dobiti od 124.859 KM, koja je ostvarena sa prosječno zaposlene svega tri radnika.
Projekti na kojima firma trenutno radi i za koje posjeduje istraživačke licence locirani su u opštinama Petrovo, Doboj, Mrkonjić Grad (uključujući dijelom Jezero i Šipovo), te u opštini Čajniče. Lykos Balkan Metals d.o.o. vlasnik je firmi “Medeni Brijeg”, “SNK Metali” i “Braha Resources”, koje su nosioci istražnih licenci za projekte Sinjakovo, Sočkovac i Čajniče.
Pojedinačno, kada je riječ o firmama ove kompanije, “Medeni brijeg” u 2023. godini takođe u registru APIF nema prikazanih finansijskih rezultata. U 2022. godini ostvaren je prihod od 77.323 KM, a te i prethodne godine je sveobuhvatna dobit bila im u minusu.
I za podružnicu “SNK Metali” takođe nema podataka o poslovanju u 2023. godini, dok su u 2022. godini imali prihod od 233.541 KM i te, kao i 2021. i 2020. godine su u minusu sa dobiti.
“Braha Resources” djeluje na prostoru Čajniča, i takođe kao podružnica Lykosa je u njenom vlasništvu. Prema registru APIF, to privredno društvo je u 2022. godini zabilježilo prihod od 224.989 KM, a kao i ostale dvije podružnice i matična firma za 2023. godinu nema iskazanih finansijskih rezultata.
“Izgleda da vlastima, kako onim na lokalnom nivou, tako i republičkim u Banjaluci nisu bitne reference onih koji dolaze u BiH da vrše geološka istraživanja ili da se bave rudarstvom i eksploatacijom drugih prirodnih resursa. Izgleda da je našim zvaničnicima najvažnije mogu li se oni gdje ugraditi u tim poslovima istraživanja i korišćenja naših prirodnih resursa, a bez ikakve su brige o očuvanju prirode ili o tome šta građani na terenu gdje se odvijaju ti radovi misle i kažu. Samo isključivanje potrebne saglasnosti lokalnih zajednica u davanju saglasnosti za geološka istraživanja u novom Zakonu o geološkim istraživanjima dovoljno govori koliko smo u pravu” – jedinstveni su u razmišljanju eko aktivisti iz opština Jezero, Mrkonjić Grad i Šipovo na ovu temu.
Međutim, i pored ovih stavova i žestokog protivljenja eko aktivista, iz kompanije “SNK metali” su 11.03.2025. godine javno saopštili da 20. marta nastavljaju geološka istraživanja na području Jezera, Mrkonjić Grada i Šipova, a na osnovu datog odgobrenja resornog ministarstva, te da će radove izvoditi zvorničko preduzeće “Georesursi”.
(Lj.Đ., ODGOVORNO)
