Evidentno je da (i) u slučaju Doboja nema preciznih i pouzdanih podataka o licima sa invaliditetom, naročito o karakteru, vrstama i nivou oštećenja. Tačan broj, konkretno osoba kojima je potreban personalni asistent, kao i prioriteti, će se nastojati utvrditi tokom nastavka naših aktivnosti“ – informacije su iz KOOSI Doboj.
Analiza potreba i trenutnog stanja u oblasti personalne asistencije za osobe sa invaliditetom na području grada Doboja, koju je sačinilo sedam organizacija udruženih u koaliciju „Koordinacioni odbor organizacija osoba sa invaliditetom“, potvrdila je značaj i neophodnost uspostavljanja sistema personalne asistencije kao ključne podrške za život osoba sa invaliditetom u zajednici.
Kreirana analiza je sačinjena sa ciljem da se omogući identifikacija postojećih praznina u pružanju podrške i razvoj adekvatnih strategija za poboljšanje pristupačnosti i kvaliteta usluga personalne asistencije.
Analiza je urađena u sklopu zajedničke kampanje udruženja koje se bave zaštitom prava osoba sa invaliditetom, a ona su: Udruženje paraplegičara, oboljelih od dječije paralize i ostalih tjelesnih invalida regije Doboj, Udruženje distrofičara regije Doboj, Udruženje amputiraca Doboj, Međuopštinska organizacija slijepih i slabovidih lica Doboj, Udruženje invalida rada Doboj, Odbojkaški klub invalida „OKI“ Doboj i Udruženje za pomoć djeci sa posebnim potrebama Doboj. Ovih sedam aktivnih udruženja i provodi kampanju pod nazivom „Za život dostojan čovjeka“.
Analiza je, zapravo, nastavak učešća organizacija osoba sa poteškoćama u realizaciji Strateškog plana ekonomskog razvoja Grada, čiji je sastavni dio Lokalni plan akcije u oblasti invalidnosti za unaprjeđenje društvenog položaja lica sa invaliditetom za period 2021-2027. godina, finansiran uz podršku Evropske unije. Takođe, kao i Analizu, taj materijal je zajednički pripremilo sedam pomenutih organizacija iz Doboja, koje okupljaju osobe sa poteškoćama, odnosno invaliditetom.
Prema raspoloživim podacima, na području grada Doboj trenutno je ukupno 1.650 lica koje se u procentu od 50 odsto finansiraju na osnovu osnovnog prava na socijalnu zaštitu. Evidentiran je 891 korisnik dodatnih prava, u kojoj kategoriji je i personalna asitencija. Nema preciznijih podataka koliko je od tog broja potencijalnih korisnika personalne asistencije, kao ni eventualnih prioriteta.
Činjenice su da grad Doboj, sa 67 mjesnih zajednica i 70 naseljenih mjesta i, prema popisu stanovništva u BiH iz 2013. godine, 68.000 stanovnika, čini specifičnu i kompleksnu sredinu kada su u pitanju brojevi osoba sa invaliditetom. Odnosno, zasigurno je pored zvaničnih podataka o osoba sa poteškoćama i njih znatno veći broj koji nije evidentiran.
„Uzimajući u obzir podatke svjetske zdravstvene organizacije, 10-11 odsto od ukupnog broja stanovništva su lica sa različitim invaliditetom, lica sa paraplegijom, distrofijom, lica sa mentalnim smetnjama, žrtve mina-lica sa amputacijom, lica sa oštećenim vidom, lica sa oštećenim sluhom i govorom, invalidi rada, invalidna lica sa rijetkim bolestima, RVI. Tačnije, evidentno je da i u slučaju Doboja nema preciznih i pouzdanih podataka o licima sa invaliditetom, naročito o karakteru, vrstama i nivou oštećenja. Tačan broj, konkretno osoba kojima je potreban personalni asistent, kao i prioriteti, će se nastojati utvrditi tokom nastavka naših aktivnosti“ – informacije su iz KOOSI Doboj.
Značajnom istaču i činjenicu da je u gradu Doboju uklonjen veliki broj arhitektonskih barijera i sve je veći broj pristupačnih javnih i stambenih objekata. Lokalna Uprava sve se više uključuje kako bi Grad Doboj bio primjer dobre prakse u brizi za lica sa invaliditetom, međutim, nema pristupa informacijama i komunikacijama za lica sa čulnim smetnjama (lica sa oštećenim vidom i lica sa oštećenim govorom i sluhom), ne postoji vertikalna signalizacija na raskrsnicama, kao npr. u Brčkom i još nekim gradovima.
Realizaciju inicijative uspostavljanja personalne asitencije na području Grada Doboj, pokrenute od strane Koordinacionog odbora organizacija osoba sa invaliditetom Doboj (KOOSI), očekuje zasigurno više od stotinu potencijalnih korisnika, a od raspoložive stavke u budžetu Grada Doboj ovisiće i broj onih koji će u ovoj, prvoj fazi, biti obuhvaćenom tim proširenim pravom socijalne zaštite. U narednom mjesecu septembru Gradskoj upravi biće dostavljena kreirana Inicijativa za uvođenje personalne asistencije u Gradu Doboj, kroz donošenje Odluke o proširenim pravima socijalne zaštite u Skupštini grada Doboj, kojom bi personalna asistencija bila formalno priznata kao pravo na lokalnom nivou.
(Lj.Đ., Odgovorno)
