Treba posebno naglasiti da Parlamentarna komisija odgovorna za reviziju nije razmatrala predmetni izvještaj revizije učinka, tako da je izostalo donošenje zaključaka kojim bi se izvršio pritisak na nadležne institucije, odnosno kojim bi se one obavezale na efikasnu realizaciju preporuka.
Loša realizacija preporuka, jedan je od ozbiljnih problema, koji u značajnoj mjeri obesmišljava reviziju i sav trud revizora na detektovanju stanja i kreiranju preporuka za otklanjanje nedostataka, grešaka i nezakonitosti, uočenih tokom procesa revizije. Stoga vrhovne revizorske institucije redovno, u okviru svojih aktivnosti, vrše provjeru stepena realizacije preporuka iz revizija provedenih u prethodnim godinama.
Izvještaj o jednoj takvoj provjeri objavljen je početkom decembra, od strane Ureda za reviziju institucija u FBiH. Radi se o izvještaju o realizaciji preporuka iz lzvještaja revizije učinka „Upravijanje ljudskim resursima u domovima zdravlja”, objavljenog 2023. godine.
Ovom revizijom konstatovano je da u domovima zdravlja nije osigurano efikasno upravljanje ljudskim resursima, što se odražava na obavljanje usluga primarne zdravstvene zaštite, te negativno utiče kako na zadovoljstvo pacijenata tako i medicinskih radnika.
Za otklanjanje uočenih slabosti, ravizori su dali 12 preporuka – 3 Federalnom ministarstvu zdravstva i 9 domovima zdravlja.
Provjerom je ustanovljeno da je realizovana samo jedna preporuka, koja se odnosi na omogućavanje pacijentima jednostavnog podnošenja žalbi i preduzimanje korektivnih radnji na osnovu pritužbi pacijenata (a i ona ne od strane svih subjekata revizije).
Još 5 preporuka je djelimično realizovano. A ostale su ili tek u početnoj fazi realizacije ili nisu realizovani ni u kom obliku.
Revizori su konstatovali da u posmatranom periodu nisu izrađeni strateški plan razvoja zdravstva niti srednjoročni plan ljudskih resursa, a nije provedena ni revizija važećih standarda i normativa. Odsustvo ovih ključnih dokumenata negativno je uticalo na upravljanje kadrom u domovima zdravlja, koji su zbog toga djelovali bez adekvatnih strateških i normativnih smjernica.
Većina domova zdravlja još uvijek nije uspostavila politike upravljanja ljudskim resursima niti mjerljive pokazatelje učinka zaposlenih. Iako su domovi zdravlja pokrenuli aktivnosti na izmjenama sistematizacija, radna mjesta se i dalje ne popunjavaju u skladu s njima. Procedure zapošljavanja su unaprijeđene, ali i dalje postoji mogućnost zapošljavanja na određeno vrijeme bez javnog oglašavanja.
Takođe, planirane specijalizacije se realizuju sa kašnjenjem, dok se većina domova zdravlja suočava s nedostatkom specijalista. A neujednačeno dostavljanje izvještajnih obrazaca nadležnim institucijama smanjuje kvalitet i pouzdanost monitoringa i evaluacije.
Zanimljivo je da je najlošija realizacija preporuka detektovana kod Federalnog ministarstva zdravstva, koje od tri mu date preporuke, nije realizovalo nijednu. Odnosno, za jednu je tek pokrenulo početne aktivnosti na realizaciji.
Za kraj, treba posebno naglasiti da Parlamentarna komisija odgovorna za reviziju nije razmatrala predmetni izvještaj revizije učinka, tako da je izostalo donošenje zaključaka kojim bi se izvršio pritisak na nadležne institucije, odnosno kojim bi se one obavezale na efikasnu realizaciju preporuka.
(N.N., Revizije info)
