Nema nikakve sumnje da će svaki novi pokušaj traženja i izdavanja dozvola za MHE na Plivi naići na snažan građanski otpor. Kao što nema nikakve sumnje da bi bilo sjajno kad bi se ova energija i ovaj otpor štetnoj politici, koji demonstriraju eko aktivisti širom BiH, i masovnost podrške koju imaju, prelili i na druge oblasti društvenog života.
Možda ništa tako dobro, kao istrajavanje na podršci investitorima u mini hidroelektrane, zarad koristi uske grupe ljudi a na štetu prirode i zajednice, ne ilustruje koruptivnu prirodu ovdašnjih vlasti. I možda ništa tako dobro ne ilustruje koliko bi život u ovoj zemlji mogao biti bolji da su joj građani aktivniji u borbi za svoja prava i da pravna država funkcioniše, kao borba eko aktivista u BiH i povremene presude u njihovu korist.
23.07.2025., presudom Okružnog suda Banja Luka poništena je još jedna u beskrajnom nizu spornih dozvola koje investitorima izdaju ovdašnje vlasti – ekološka dozvola za MHE Jovići na rijeci Plivi u opštini Šipovo.
Opštini čiji je načelnik postao planetarno poznat po svojevremenoj izjavi “Mi imamo pet rijeka u Šipovu. Tih pet rijeka teče bezveze i niko od njih koristi nema”, kojom je pravdao namjeru izgradnje MHE na ovim rijekama. Ali koja je u međuvremenu promijenila svoj stav do te mjere da je zajedno sa Centrom za životnu sredinu i građanskom inicijativom “Ne damo Plivu i Janj” i još nekim udruženjima, učestvovala u postupku osporavanja pomenute dozvole, izdate od Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske.
I koja je u potpunosti prihvatila stavove, ciljeve, pa i rječnik eko aktivista. Do te mjere da zamjenica načelnika opštine Milena Savičić uz isticanje zadovoljstva presudom koja “ide u prilog zaštiti zakona, lokalne zajednice i prirodnih resursa na teritoriji opštine Šipovo”, upozorila:
“Odluka Okružnog suda kojom se poništava rješenje Ministarstva predstavlja važnu, ali ne i završnu pobjedu. Pravni postupak još nije završen, zato ostajemo budni i odlučni da i dalje branimo naše rijeke. Pokazali smo da zajedno možemo mnogo i tako ćemo nastaviti kako bi zaštitili nase prirodne resurse. Pravna borba i dalje traje”.
Odličan je ovo primjer kako upornost aktivista i masovnost podrške građana nekoj ideji može iz temelja promijeniti i politiku, odnosno vlast.
Podsjetimo, građani Šipova i okolnih mjesta od proljeća ove godine svakodnevno pokazuju snažan otpor prema izgradnji nove hidroelektrane. U aprilu su organizovali i protestnu šetnju pod sloganom “Pliva teče – ne damo je”, na kojoj se okupilo nekoliko stotina mještana, aktivista, lokalnih političara i javnih ličnosti, koji su tražili zaštitu prirodnih bogatstava i ukazivali na ekološke, društvene i ekonomske posljedice izgradnje MHE.
Iz inicijativnog odbora udruženja “Ne damo Plivu i Janj”, povodom pomenute presude, takođe su poručili da borba za očuvanje Plive i borba protiv izgradnje MHE Jovići nastavlja:
“Mi i dalje stojimo čvrsto pri ranijim stavovima i poručujemo i investitoru i resornom ministarstvu i svim građanima da hidroelektrane na našim rijekama nisu dobrodošle!”.
Aktivisti naglašavaju da presuda Okružnog suda u Banjoj Luci, koja poništava izdavanje ekološke dozvole za MHE Jovići, vraća nadu i vjeru u pravosuđe, koje, kako navode, već odavno nije u službi pravde i u službi građana.
Iz Centra za životnu sredinu su prokomentarisali da je presuda bila očekivana, s obzirom na propuste Ministarstva, zbog čega je sud konstatovao da su dokazi na osnovu kojih se donosi ekološka dozvola bili nepotpuni.
Iz Fondacije ACT su poručili: “Pliva ostaje slobodna i zaštićena.”
I nema nikakve sumnje da će svaki novi pokušaj traženja i izdavanja dozvola za MHE na ovoj rijeci naići na snažan građanski otpor.
Kao što nema nikakve sumnje da bi bilo sjajno kad bi se ova energija i ovaj otpor štetnoj politici, koji demonstriraju eko aktivisti širom BiH, i masovnost podrške koju imaju, prelili i na druge oblasti društvenog života.
(N.N., Odgovorno)
